De naam van God

In het ND van woensdag 24 januari 1990 geeft de heer S.J. Sietsma een bespreking van de Startbijbel. Eén van de bezwaren die tegen de Startbijbel worden aangevoerd, is het vervangen van de naam "HERE" (Nieuwe Vertaling) door "Heer". De heer Sietsma merkt terecht op dat zo het onderscheid tussen de diverse namen van God verloren gaat. Ik maak echter bezwaar als de heer Sietsma schrijft: "Het woord HERE is de vertaling van Jahweh en is de Verbondsnaam van onze God en Vader." Deze zin bevat twee onjuistheden.

1. Het woord HERE is geen vertaling. Letterlijk vertaald betekent Jahwe: Hij-is. Zie de Willibrordvertaling van Ex. 3:14. Nu kan het werkwoord "zijn" vele betekenissen hebben. In zijn collegedictaat noemt prof. B. Holwerda in dit verband zes verschillende mogelijkheden: 1. het absolute zijn; 2. bestaan; 3. zijn als koppelwerkwoord; 4. tegenwoordig zijn; 5. werkelijk bestaan; 6. werkzaam zijn (I, pp. 229-231). Hij verwerpt de mogelijkheden 1 t/m 5 en kiest voor de betekenis werkzaam zijn, actief zijn (pp. 241-242). Een correcte vertaling van Jahwe is daarom mijns inziens: Hij-is-actief.
2. De naam Jahwe karakteriseert God niet als de God van het verbond, maar als de levende God die werkzaam is in de geschiedenis. Hij laat het niet bij woorden (verbond), maar doet zich ook kennen door Zijn daden (uittocht, enz.). De volken en Gods eigen volk hebben ervaren wat die naam betekent: Hij-is-actief (Ex. 6:6, 14:18; Ez. 6:13, enz.).

Het verbaast mij elke keer weer dat Holwerda op dit punt zo weinig navolging heeft gevonden. Juist nu moderne theologen beweren dat God in feite ook maar machteloos is, kan het zijn nut hebben om de juiste betekenis van de naam Jahwe te belichten.

Albert Welleweerd

Homepage van Albert, Bep, Harm en Jaap Welleweerd